Ад выкупу нявесты да каравая. Вясельны абрад Палесся аднавілі на фестывалі ў Моталі

09/08/2025 19:08

Аграгарадок Моталь Іванаўскага раёна зноў стаў цэнтрам прыцягнення для аматараў народных традыцый і смачнай кухні. Тут 13-ы раз праходзіць міжнародны фестываль фальклору "Мотальскія прысмакі", галоўнай тэмай якога ў гэтым годзе стала "мотальскае вяселле", перадае карэспандэнт БЕЛТА.

Госці свята могуць убачыць поўны вясельны абрад Палесся: ад прыёму сватоў і развітання нявесты з бацькоўскім домам да выкупу, выпечкі каравая і іншых элементаў, якія перадаюцца з пакалення ў пакаленне.

Арганізатары запэўніваюць, што тэма фестывалю выбрана невыпадкова, бо вясельны абрад аб'ядноўвае людзей розных узростаў і да гэтага часу захоўваецца ў вёсках Палесся.

Па традыцыі фестываль пачаўся з малітвы: раніцай у Спаса-Праабражэнскай царкве адбыўся малебен. А затым ажылі вуліцы Моталя: адкрыўся гандлёва-выставачны кірмаш рамёстваў "Суквецце мастацтваў", дзе больш за 300 майстроў прапанавалі свае вырабы.

На падворках гасцей частуюць традыцыйнымі стравамі і напіткамі. Мясцовыя гаспадыні прапануюць каўбасы, мяса, хатнюю выпечку, а на выстаўцы "Мотальская шклянка" можна пакаштаваць травяныя чаі і настойкі.

Галоўная сцэна сустрэла гасцей тэатралізаваным шэсцем "Высільны шпацыр". У свяце прымаюць удзел творчыя калектывы з розных рэгіёнаў Беларусі, а таксама прадстаўнікі армянскай, грузінскай, малдаўскай, украінскай, татара-башкірскай і яўрэйскай дыяспар.

Намеснік старшыні Брэсцкага аблвыканкама Віктар Рафаловіч адзначыў, што фестываль не толькі захоўвае, але і развівае нацыянальныя традыцыі. "Асаблівасць гэтага года - акцэнт на палескім вяселлі. Гэта ўжо 13-ы міжнародны фестываль, які ўвайшоў у гісторыю і стаў важнай культурнай традыцыяй. Дзякуючы ўвазе кіраўніка дзяржавы да захавання рамёстваў і нематэрыяльных каштоўнасцей такія мерапрыемствы атрымліваюць падтрымку на рэспубліканскім узроўні. Прыемна бачыць, што традыцыі цікавыя і майстрам, і моладзі. Сёння мы ўбачылі шмат маладых рамеснікаў, якія не толькі дэманструюць вырабы, але і ўмеюць іх рабіць. Гэта дае ўпэўненасць, што культура будзе перадавацца далей, фарміруючы ў маладога пакалення павагу да сваёй гісторыі і продкаў", - сказаў ён.

Фестываль даўно перасягнуў межы рэгіёна. Тут можна сустрэць не толькі жыхароў суседняй Расіі, але і гасцей з іншых краін - нехта прыязджае ў прыватным парадку, нехта ў складзе дэлегацый. "Гэта сведчыць аб тым, што для людзей, якія ствараюць і развіваюць, няма меж. Іх аб'ядноўваюць дружалюбнасць, жаданне сустракацца і асабіста дакрануцца да беларускіх традыцый, а не глядзець на іх толькі ў інтэрнэце", - адзначыў намеснік старшыні.

Паводле слоў Віктара Рафаловіча, фестываль - гэта магчымасць для кожнага адчуць душу беларуса, яго гасціннасць, адкрытасць і працавітасць.

Ля мясцовага Дома культуры пад спёкай і лёгкім жнівеньскім ветрам калыхаюцца белыя і крэмавыя спадніцы, нібыта ажылыя ўспаміны. Вельмі тонкія карункі дрыжаць на сонцы, атлас пераліваецца мяккім бляскам, а вышытыя падолы ледзь дакранаюцца да зямлі. Кожная з гэтых вясельных сукенак - не проста ўбор, а жывая гісторыя, у якой ёсць юнацтва, хваляванне і першая шлюбная клятва. "Тут прадстаўлена 36 сукенак, - расказвае дырэктар ДУК "Цэнтральная раённая бібліятэка імя Ф.І. Панферава" Алена Данількевіч. - Яны адлюстроўваюць розныя перыяды: ад канца 1930-х гадоў да двухтысячных. Ёсць арыгіналы з музея, ёсць уборы, якія жанчыны дзесяцігоддзямі захоўвалі ў сябе на антрэсолях. Цяпер яны "выгульваюць" іх зноў, і, як самі кажуць, не дарэмна бераглі - няхай людзі паглядзяць.

На выстаўцы можна прасачыць цэлую храналогію вясельнай моды: сціплыя хустачкі 60-х, пышныя спадніцы і фацін 80-х, бляск і смелыя фасоны 90-х, больш лаканічныя сілуэты 2000-х. Мода, як адзначае Алена Іванаўна, заўсёды рухаецца па спіралі: у трэндзе то мініяцюрныя капялюшыкі, то яны вяртаюцца ў павялічаным выглядзе; недзе ўступаюць месца вяночкам, сплеценым з жывога "вянерынага воласа", а потым адраджаюцца ў новым прачытанні.

Побач з экспазіцыяй - легендарная "Волга" 70-х гадоў колеру спелай вішні. Некалі такі аўтамабіль на вяселлі быў прыкметай дастатку. Сёння ж яна стала часткай экспазіцыі, гарманічна ўпісаўшыся ў атмасферу, дзе кожная дэталь - гэта адсылка да нечай шчаслівай даты ў мінулым.

Сярод гасцей фестывалю - нямала турыстаў з замежжа. Напрыклад, масквічка Вольга Крыванос прыехала ў Моталь з сям'ёй і, як прызнаецца, засталася ў поўным захапленні. "Мы з сям'ёй упершыню на гэтым свяце, даведаліся пра яго ад сяброў, - расказвае Вольга. - З самага пачатку ўсё парадавала: пачаставалі духмяным чаем з вялізнага самавара. Для бацькоў на дачу купіла лазневыя прылады, якія рабілі беларускія рамеснікі, - прыгожае люстэрка, драўляную расчоску і коўш для парылкі".

Паводле яе слоў, на фестывалі панавала асаблівая атмасфера шчодрасці. "Наеліся ўволю! Радуе, што многае тут даюць проста так, не просячы ні капейкі. Вельмі смачныя чаі, а яшчэ ўразіў партызанскі вясельны стол - у тыя гады было не да кулінарных тонкасцей і людзі ставілі на стол тое, што маглі. Паспрабавала аладкі з крапівой - незвычайны смак, але не так ужо і дрэнна. Дзеці былі ў захапленні: каталіся на машынцы-дыназаўры, фатаграфаваліся з пандай. Любім беларускую гасціннасць - яна па-сапраўднаму цёплая", - адзначыла Вольга.-0-